Naast spieren, botten en organen bestaat het lichaam voor een groot deel uit fascie, ligamenten, pezen. Ze zorgen voor verbinding in het lichaam, dragen bij aan de tensegrity van het lichaam en vormen de ruimte waar Qi door kan stromen. Onderstaand wordt dit uitgelegd.

Fascie (in het Latijn ‘Fascia’, hetgeen samenbinden betekent) is een bijzonder bindweefsel dat ligt rond spieren, botten, gewrichten, organen, etc. Fascie geeft ondersteuning en bescherming aan die lichaamsdelen en het geeft structuur aan het lichaam. Fascie is één van de drie soorten bindweefsel: de andere twee zijn ligamenten en pezen.

Fascie in drie lagen

  1. De onderhuidse fascie heeft als functie het vasthouden van lichaamsvet en water, en het geeft doorgang aan zenuwen en bloedvaten. In sommige delen van het lichaam omvat het spieren die de beweging van de huid toelaten.
  2. De diepe fascie ligt dieper in het lichaam dan de onderhuidse fascie. Het maakt beweging van spieren mogelijk en het geeft doorgang aan zenuwen en bloedvaten (net als bij de onderhuidse fascie). Op sommige plaatsen in het lichaam verzorgt de fascie bevestiging voor spieren en vangt het in enige mate schokken op.
  3. De verbindende fascie ligt tussen de diepliggende fascie en de membranen die rond de lichaamsholten liggen. Het overbrugt de mogelijke ruimte tussen de diepe fascie en de membranen, het geeft flexibiliteit en maakt beweging van de interne organen mogelijk.

Ligament

Ligament (afkomstig uit het Latijn: ligare, hetgeen binden/verbinden betekent) is een band van bindweefsel om een gewricht. Het gaat hier om een platte of min of meer bolvormige bundel van collagene bindweefselvezels, die in één hoofdrichting verlopen. Deze ligamenten zijn uitgespannen rondom de beenstukken van gewrichten, in het gewrichtskapsel ingebed of liggen er vrij van al naargelang het fysieke bewegingspatroon van het betreffende gewricht. Op deze wijze kunnen zij het kapsel verstevigen of te grote bewegingen remmen. Wanneer een beenstuk te fors beweegt of de beweging verkeerd gericht is, kan een band beschadigen, zoals bij verstuiking. Elastische ligamenten met een grote mate van rekbaarheid bevinden zich aan de wervelkolom en dan speciaal aan de halswervels. Tot de ligamenten behoren ook vouwen van het peritoneum of buikvlies en verscheidene overblijfselen van een buisvormige structuur uit de foetale periode.

Pezen

Dit zijn de verbindingen tussen spieren en botten, waarmee de spieractiviteit op het bot wordt overgedragen. Een pees is een vaste en witglanzende structuur, die rond (als een koord of een kabel) of vlak (als een veiligheidsgordel) kan zijn. Een pees kan worden omhuld door een peesschede op plaatsen waar de pees anders aan te veel wrijving zou worden blootgesteld.

Tensegrity

Dit woord is een samentrekking van ‘tension’ (spankracht) en ‘structural integrity’ (het vermogen van een voorwerp – hetzij een structureel onderdeel of een structuur bestaande uit vele componenten – om heel te blijven onder een belasting, inclusief zijn eigen gewicht, zonder excessief te breken of te vervormen. De vorm en stevigheid van ons lichaam komt voort uit de tensegrity, die verwijst naar de integriteit van structuren gebaseerd op een evenwicht tussen trek- en drukbelastingen van onze botten, ligamenten, pezen en fascia.

Fascie bestaat uit collageen, elastine en gelei

Collageen

Dit is het belangrijkste eiwit in fascie, ligamenten en pezen. Als hoofdbestanddeel van bindweefsel is collageen het meest voorkomende eiwit in zoogdieren; 25% tot 35% van het eiwitgehalte van het hele lichaam is collageen. Het bestaat uit aminozuren die aan elkaar zijn gebonden om een drievoudige helix van langwerpige fibril te vormen, bekend als een collageenhelix.

Afhankelijk van de mate van mineralisatie kunnen collageenweefsels stijf (bot) of meegaand (pees) zijn, danwel een gradiënt hebben van stijf naar meegaand (kraakbeen). Tevens vormt collageen één tot twee procent van het spierweefsel en is goed voor 6% van het gewicht van sterke pezen en spieren. Collageen is ook overvloedig aanwezig in hoornvliezen, bloedvaten, de darm, tussenwervelschijven en dentine in tanden.

Elastine

Dit is zeer elastisch spul en aanwezig in bindweefsel. Hierdoor kunnen veel weefsels in het lichaam hun vorm hervatten na strekken of samentrekken. Elastine helpt de huid terug te keren naar zijn oorspronkelijke positie wanneer deze wordt geprikt of geknepen. Elastine is een belangrijk dragend weefsel in de lichamen van gewervelde dieren en wordt gebruikt op plaatsen waar mechanische energie moet worden opgeslagen.

Gelei

Dit dient tezamen met lymfe vocht voor het hydrateren van de fascie.

Qi

Collageen kent een drievoudige helix-structuur die bij vervorming een piëzo-elektrisch stroompje afgeeft. Er is (potentiële) ruimte in de fascie, zodat de verschillende onderdelen van het lichaam langs elkaar heen kunnen bewegen. Daniel Keown geeft in zijn boeken aan dat door deze ruimte de Qi of levensenergie stroomt.

Beoefening van Qi Gong en Tai Chi bevordert de souplesse van de fascie en daarmee de stroming van Qi.

Voor een uitleg van fascie en Qi kun je naar een korte Engelstalige video van Daniel Keown kijken:

Voor een nadere toelichting over de rol van Qi kunnen wij onderstaande korte Engelstalige video van Daniel Keown aanbevelen: